Blog

Opsoek naar Ubuntu in Verkiezingstijd | 12/27: Rechten voor de natuur

'We moeten ons voortbestaan redden'

Dat was de hartenkreet van natuurkundige en astronaut Wubbo Ockels (1946-2014). Ik kan het keer op keer maar nauwelijks verdragen om ook de beelden te zien vanaf zijn sterfbed en zijn ongelooflijk aangrijpende afscheidsspeech te horen. Als astronaut had hij de aarde vanuit de ruimte gezien. Hij had de moed, de wijsheid en de verantwoordelijkheid om een boodschap achter te laten voor de wereld. In de spirit van Ubuntu is Wubbo Ockels niet ‘overleden’ maar een ‘levende dode’ tussen ons. Hoe dan ook, laat zijn boodschap leven, gedeeld, verspreid, uitgeschreeuwd en uitgedragen worden!

Wubbo Ockels was een gepassioneerd pleitbezorger voor het voortbestaan van de mensheid. De voormalige astronaut voelde dat zijn missie uiteindelijk niet in de ruimte lag, maar op aarde, die door onnadenkendheid van de mens vernietigd werd en wordt. Eind januari in 2014, vier maanden voor zijn dood ( ‘mijn lichaam heeft kanker, de aarde heeft kanker’) schreef hij daarom onderstaand statement voor de mensheid (bron AD):

"Het is genoeg, we zijn te ver gegaan!!! De industriële revolutie heeft ons in een ongewenste situatie gebracht. We zijn door de natuur geraasd, we vernietigen onze levensbronnen. We moeten stoppen, we moeten veranderen, we moeten een ander pad kiezen, we moeten onze levens veranderen, en de manier waarop we zaken doen. Laten we 'het menselijke tijdperk' begroeten. Laten we stoppen met de vernietiging van de aarde, van de mensheid; van ons. Laat het voor iedereen duidelijk zijn: we moeten een nieuwe houding vinden, een nieuwe cultuur, een nieuwe instelling, een nieuwe eenheid van de mensheid, voor ons voortbestaan. We kunnen de mensheid in een betere richting krijgen, als we samenwerken. We kunnen een nieuwe religie creëren die ons allemaal samenbrengt.
We zijn geen bijen, die zonder bewustzijn een kolonie bouwen. We zijn geen neuronen, die zich niet bewust zijn van wat ze denken. Nee, we zijn intelligente wezens, en kunnen ons gedrag observeren. We zijn ons allemaal bewust van waar de mensheid naartoe gaat. We kunnen de mensheid in een betere richting krijgen, als we samenwerken. We kunnen een nieuwe religie creëren die ons allemaal samenbrengt. Er zijn veel religies die mensen samen krijgen, maar nooit alle mensen. De verschillende goden waarin mensen geloven, scheiden de mensheid juist in groepen. Dat heeft geleid tot conflicten en zelfs oorlogen. Deze religies zijn niet duurzaam. Maar als we in de mensheid geloven, zullen we geen conflicten meer hebben, omdat we één zullen zijn. We behoren allemaal tot deze mensheid, we kunnen allemaal in deze 'hogere macht' geloven. De God van de mensheid is in ons allemaal. We kunnen ons niet achter deze God verstoppen, omdat het in ons zit. We kunnen ons niet verbergen voor de verantwoordelijkheid voor onszelf.  
De ruimtevaart heeft ons een spiegel voorgehouden. We zijn nu echt waar we zijn: op een prachtige planeet, waar we niet zonder kunnen. Geloven in de mensheid is een andere manier van denken. Een bewustzijn van waar we zijn en wat de aarde voor ons betekent. De noodzaak om die aarde te beschermen is een steeds grotere noodzaak geworden. De ruimtevaart heeft ons een spiegel voorgehouden. We zijn nu echt waar we zijn: op een prachtige planeet, waar we niet zonder kunnen. We zijn allemaal astronauten van het Ruimteschip Aarde. Onze wil is de sleutel. Het geloof in de mensheid zal ons die wil geven. Onze religie zal ons helpen om die wil te uiten. Deze religie moet z'n vorm krijgen: we moeten symbolen, rituelen en kunst maken om ons geloof in de mensheid te uiten. Vooral de jeugd moet aangesproken worden. Zij zijn de toekomst: ze willen genieten van de natuur, en van de aarde. Hun idolen kunnen een voorbeeld zijn. Festivals kunnen de boodschap uitstralen. Artiesten kunnen de juiste woorden vinden, die hun harten raken. Laat elk van ons helpen om onze religie vorm te geven. Laat elk van ons zijn geloof uitspreken in een duurzame mensheid. 

Wubbo Ockels schreef ‘de 10 geboden’ voor een duurzame mensheid. Het diepgewortelde mens- en wereldbeeld onderschrijft, in de geest van Ubuntu, onze onlosmakelijke verbinding in humanitair en ecologisch opzicht. Mensheid, natuur en aarde zijn onscheidbaar.

1. De mensheid is onscheidbaar

2. Het doel van de mensheid is overleven

3. De mensheid heeft de aarde en natuur nodig

4. Ons doel is om de mensheid te ondersteunen, en daarmee de aarde en natuur

5. We moeten iedereen respecteren die voor dat doel strijdt

6. Iedereen is verbonden met iedereen via de mensheid

7. Iedereen is verbonden met de natuur en de aarde

8. We zijn allen astronauten van het Ruimteschip Aarde

9. Wie geen respect heeft voor anderen, heeft geen respect voor de mensheid

10. Mensheid, natuur en aarde zijn onscheidbaar

De noodzaak om samen te werken, waar we van internationaal tot persoonlijk niveau tot in onze vezels van doordrongen zouden moeten zijn, lijkt in de praktijk en op weg naar de verkiezingen ver te zoeken. Misschien is het onze westerse doorgeschoten individualisering, met de rechtse illusie van het ‘eigen’ belang en winst voorop, die duurzaamheid en veiligheid van de mensheid fundamenteel op het spel zet. ‘We zijn ons allemaal bewust van waar de mensheid naartoe gaat’ zei Wubbo Ockels. Is dat zo? Ik vrees, dat we met het oog op ‘klimaat’ de luxe van de tijd niet meer hebben. We zullen als samenleving, ter bescherming van onszelf en onze volgende generaties, als het ware ‘onder toezicht en curatele’ gesteld moeten worden, net als de individuele mens, die een ‘gevaar voor zichzelf of zijn omgeving’ dreigt te zijn. Dat betekent, dat we de natuur een rechtspositie moeten geven. Net zoals de rechten van het kind en het internationale mensenrecht (en we zien hoe zelfs dit gruwelijk moeilijk is).

Gelukkig zijn er mensen, jonge mensen, zoals Jessica Den Outer, die haar onderzoek en boek De Rechten Voor De Natuur vorig jaar heeft gepubliceerd en die steeds meer internationale en politieke aandacht krijgt. Er is momenteel maar één partij op weg naar de verkiezingen, die radicaal onze ‘planetaire grenzen’ als uitgangspunt neemt voor elk maatschappelijk issue dat speelt: We zullen naar een andere samenleving en economie toe moeten. En dat is de PvdD. Een samenwerking/coalitie met PvdA/GL, D66, Volt en CU lijkt m.b.t. het klimaat dan ook onontbeerlijk om onze wezenlijke bestaanszekerheid te kunnen blijven garanderen. Maar zolang wij, burgers en (internationale) politiek, het niet samen eens kunnen worden, over wat de mensheid fundamenteel op de helling zet, zal er juridisch moeten worden ingegrepen. Een wet m.b.t. de ‘rechten voor de natuur’ en het strafbaar stellen van ecocide, lijkt hierin noodzakelijk. Omdat mens, natuur en Aarde onscheidbaar zijn. We are because the planet is.

Wat fantastisch dat @JessicaDenOuter afgelopen week uitgerekend de #WubboOckelsInnovatiePrijs heeft gewonnen met #RechtenVoorDeNatuur. Nederland, gefeliciteerd met het werk van Jessica den Outer!

Tot morgen!